Barli en Dura Vermeer ontwikkelen circulaire renovatieschil

In 2030 moet het gebruik van nieuwe grondstoffen in de bouw met vijftig procent gereduceerd worden en in 2050 moeten alle woningen CO2-neutraal zijn. Doorlopend zoeken we daarom bij Barli naar antwoorden op de vraag hoe de bouw duurzamer kan. Een goed voorbeeld daarvan is de ontwikkeling van de circulaire renovatieschil, in samenwerking met Dura Vermeer en TU Delft. Hoofd voorbereiding Serge Wouters vertelt over de innovatieve oplossing.

Het begon allemaal met het onderzoek van TU Delft-onderzoekster Anne van Stijn naar de vraag hoe de energietransitie kan worden verbonden met het creëren van een circulaire economie. Kort gezegd bleek het gebruik van een circulaire renovatiecomponent voor het energie-efficiënter maken van bestaande woningen een antwoord. Dura Vermeer wilde graag meedoen aan het onderzoek en klopte bij Barli aan voor de productontwikkeling. Daarbij werkte hoofd voorbereiding Serge Wouters intensief samen met projectmanagers Henk Marsman en Bram van Vliet van Dura Vermeer.

Serge: “Circulariteit staat eigenlijk centraal bij alle oplossingen die wij bieden. We gebruiken in onze modulaire hsb-woningen zoveel mogelijk hergroeibare materialen. Dura Vermeer is op hun beurt heel goed in het verbinden van de juiste partijen en het vermarkten van oplossingen. We hebben bovendien hetzelfde no-nonsense DNA: samen kunnen we veel impact maken.” Bram van Vliet van Dura Vermeer vult aan: “Circulariteit in de bouw is een thema waar zoveel vraagtekens over bestaan. Heel gaaf dat wij naar antwoorden mogen zoeken.”

Hervormen

Het doel van de samenwerking is de ontwikkeling van een circulair prefab gevel- en dakcomponent dat in onderdelen hergebruikt kan worden en waarvan de gebruikte materialen een zo laag mogelijke milieu-impact hebben. Henk Marsman van Dura Vermeer: “We kunnen natuurlijk niet alle woningen voor 2050 slopen en opnieuw energieneutraal bouwen. We moeten dus de bestaande woningvoorraad hervormen. Wij richten ons met onze geveloplossing op grondgebonden eengezinswoningen die zijn gebouwd tussen 1950 en 1980. We ontwikkelen een warme jas die bestaande rijtjeswoningen op duurzame wijze energieneutraal maakt.”

Circulariteit is complex

Een mooi doel, maar ook een flinke zoektocht. Bouwtechnisch is het concept niet per se ingewikkeld; het zijn vooral de vele randvoorwaarden die ervoor zorgen dat de circulaire renovatieschil een goed uitgedacht concept moet zijn. En dat is geen eenvoudige opgave, weet projectmanager Bram van Vliet: “Circulariteit is een complex thema. Nergens is vastgelegd wat wel en niet circulair is. Is het circulair om te bouwen met nieuw materiaal dat in de toekomst hergebruikt kan worden of moeten we direct beginnen met hergebruikt materiaal? Wat is de impact van verschillende materialen op het klimaat? Waar halen we hergebruikte materialen vandaan en wat voor garanties kunnen we bieden met betrekking tot de kwaliteit daarvan?” In februari 2020 is het ontwerpteam, met daarin onder meer een architect en een specialist in circulaire bouwmaterialen gestart om dit soort vragen te beantwoorden. Henk: “Na een half jaar kregen we een beetje in de smiezen wat we wilden en rond de jaarwisseling hadden we ons plan voor een circulaire prefab geveloplossing op papier wind- en waterdicht.”

Mock-up

Barli is de daarop volgende periode druk bezig geweest om dit plan in de praktijk waar te maken met een mock-up. Serge: “Ik verklap niet te veel omdat we een bepaalde exclusiviteit willen behouden, maar we maken gebruik van een constructief element met isolatievulling in combinatie met kleinere componenten om de gevelafwerking te kunnen maken. Om de circulariteit te waarborgen zijn die componenten ook weer op andere plaatsen inzetbaar. Voor materiaalgebruik hebben we gekeken naar wat er beschikbaar is uit de markt voor hergebruik. Nieuwe materialen zijn daarnaast zo duurzaam mogelijk.” De mock-up is de eerste stap op weg naar een echt gevelelement. Serge: “We leren dankzij de mock-up welke materialen het beste werken en hoe de prefab gevel is in te passen in een productieproces op grote schaal. Op basis hiervan maken we concrete keuzes en gaan we de circulaire schil dit jaar toepassen in de gevel van een pilotwoning.”

Barli en Dura Vermeer zijn eensgezind enthousiast over de samenwerking en het product. “We zetten concrete stappen richting bewustwording en doen enorm veel kennis op. Het heeft de potentie om een paar miljoen woningen energieneutraal te maken.”

Ook Bouwwereld schreef een artikel over de zoektocht naar de ideale circulaire renovatieschil en onze mock-up, te lezen op de site (premium artikel, alleen toegankelijk voor abonnees van Bouwwereld) of in deze PDF.